Leczenie bólu może być skuteczne lub nie; możliwości pośrednich nie ma, a tylko zmniejszenie nasilenia bólu to przecież jego dalsze występowanie. Ból towarzyszy nam od momentu narodzin, ale nie oznacza to, że jest on prawidłową składową naszego życia i że trzeba z bólem, zwłaszcza przewlekłym, ?nauczyć się żyć?. Walka z bólem to, od zarania dziejów, jedno z najważniejszych zadań medycyny. W XXI wieku chory nie powinien cierpieć z powodu dającego się usunąć bólu, który nie ustępuje pod wpływem niedostatecznej lub nieprawidłowo prowadzonej terapii. Następstwa bólu to zmniejszenie jakości życia, sprawności fizycznej i różnorodne niekorzystne skutki somatopsychiczne. Ból występujący w chorobach reumatycznych jest prawie zawsze przewlekły i bardzo uciążliwy. Należy dążyć do tego, aby go usunąć, a jest to zwykle możliwe przy dobrym współdziałaniu wielu specjalistów i zastosowaniu indywidualnie dobranej farmakoterapii, uzupełnionej o inne metody walki z bólem. Subiektywny charakter odczuwania bólu sprawia, że w leczeniu bólu, podobnie jak we wszystkich działaniach lekarskich, szczególne miejsce zajmuje właściwa komunikacja lekarza z chorym, pozwalająca na dobrą wymianę informacji, kształtowanie postaw pacjenta i udzielanie mu wsparcia emocjonalnego.

Przedstawiona książka omawia interdyscyplinarne aspekty leczenia bólu u pacjentów z chorobami reumatycznymi, zawiera przegląd chorób z tej grupy najczęściej spotykanych w praktyce lekarza rodzinnego, z uwzględnieniem ich ogólnej charakterystyki i występowania bólu. Przedstawia zasady postępowania terapeutycznego, koncentrując się na jednej z najważniejszych i najczęściej stosowanych grup leków ? niesteroidowych lekach przeciwzapalnych. Ponadto porusza zagadnienia właściwej komunikacji lekarz? pacjent niezbędnej dla skutecznego leczenia bólu. Nigdy nie możemy zapominać, iż leczenie bólu jest istotną i niczym nie dającą się zastąpić składową postępowania terapeutycznego stosowanego u pacjentów z chorobami reumatycznymi.

Prof. Eugeniusz J. Kucharz